مروری بر روند توسعه صنعتی نشان می دهد که بیش از پنج دهه از نظام برنامه ریزی توسعه در ایران می گذرد. با بررسی اولین برنامه توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی که در سال 1327 (برنامه هفت ساله) تدوین شده است، می توان دریافت که محورهای اساسی برنامه توجه به زیر ساختهای مورد نیاز توسعه در کشور بوده است.در این برنامه که از سال 1327 تا 1333 ادامه داشته است، برنامه مشخص و روشنی در مورد صنعت دیده نمی شود. در آن زمان، برای اینکه صنعت، در اولویت باشد، بسترهای لازم فراهم نشده بود.در آن برنامه اجرای چند طرح بزرگ دولتی با مشارکت خارجی نیز مورد تاکید قرار گرفته بود. چهره اقتصادی جامعه نیز اقتصاد کشاورزی بود و بخش زیادی از جمعیت در روستاها زندگی می کردند. در برنامه هفت ساله دوم که از سال 1334 تا 1340 طول کشید، استراتژی توسعه صنعتی مغفول مانده بود، زیرا  مواردی که در برنامه هفت ساله اول ارائه گردیده بود، به دلیل عدم تجربه، کمبود امکانات، فقدان نظام برنامه ریزی و حتی فقدان نظام ساماندهی، هدایت و نظارت دچار مشکلات اجرایی شده بود. لذا بین عملکرد و برنامه مغایرتهای اساسی وجود داشت.

بعد از برنامه دوم، نظام برنامه ریزی کشور به نظام برنامه ریزی پنج ساله که از سال 1341 تا 1345 ادامه داشت تبدیل گردید. در آن زمان، راهبردها و سیاستهای توسعه صنعتی مشخص گردید. دولت با ایجاد برخی از زیر ساخت های توسعه ای،  به این نتیجه رسید که باید بخش صنعت  تقویت گردد. عمده کاری را که برنامه ریزان  انجام دادند، این بود که به واسطه درآمدهای نفتی، سرمایه گذاریهای دولتی به شدت رشد یافت. در این برنامه بود که   " سازمان نواحی صنعتی" بمنظور برنامه ریزی و اجرای طرحهای مربوط به نواحی صنعتی در مرداد ماه سال 1343 ایجاد شد. در برنامه چهارم و پنجم جهش نسبتا مناسبی در سرمایه گذاری و ایجاد واحدهای صنعتی شکل  می گیرد.

در سال 1347 (برنامه چهارم)، " سازمان صنایع کوچک و نواحی صنعتی ایران"  تشکیل گردید و هدف این سازمان توسعه صنایع کوچک و بهبود وضع آن و کمک به سرمایه گذاران مربوط بود.

در دهه های 40 و 50، کوشش های زیادی برای ایجاد شهرکها و نواحی صنعتی بعمل آمد که از آن جمله می توان شهر صنعتی مشهد (طوس) ، اصفهان، همدان و اهواز را نام برد ولی در نهایت چهار شهرک صنعتی البرز، باختران، کاوه و رشت بترتیب در سالهای 47، 50، 52، 53 پیش از سایر نواحی و شهرک ها به ثمر رسید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولات جدیدی در نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی و اجرایی توسعه بخش صنعت و معدن بوجود آمد. با تصویب قانون حفاظت از توسعه صنایع بسیاری از صنایع، ملی اعلام شد و مدیریت بخش صنعت به سه وزارتخانه صنایع سنگین، معادن و فلزات و صنایع سپرده شد. سازمان صنایع  ملی شکل گرفت و برخی از واحدهای صنعتی، تحت پوشش بنیادها و نهادها قرار گرفت. وقوع جنگ تحمیلی، فرصت برنامه ریزی جامع و میان مدت را برای کشور از دست داد.

در سال 1362 پس از ایجاد تغییرات در نظام صنعتی کشور، سازمان صنایع کوچک و نواحی صنعتی ایران با کلیه وظایف در وزارت صنایع ادغام گردید و به منظور ایجاد هماهنگی و استفاده مطلوب از امکانات شهرک های صنعتی و ایجاد هر چه بیشتر امکانات زیربنایی و ارائه خدمات ضروری برای متقاضیان ایجاد واحدهای صنعتی، قانون" شرکت شهرکهای صنعتی ایران" به تصویب رسید. نزدیک به دو" دهه شرکت شهرکهای صنعتی" نسبت به ایجاد بیش از 400 شهرک صنعتی اقدام کرد و در ابتدای برنامه سوم پس از ادغام وزارتخانه های صنایع و معادن قبلی سازمان صنایع کوچک تشکیل گردید ولی در سال 84، وظایف اجرایی آن به شرکت شهرکهای صنعتی ایران سپرده شده و عملا" سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران" از شهریور 1384 فعالیت خود را آغاز کرد و در نهایت براساس مصوبه شماره 877/469 مورخ 17/1/1390 مجلس شورای اسلامی، سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران به عنوان سازمان توسعه‌ای تعیین شده است.